नेपालगन्ज : मानव बेचबिखन संगठित अपराध भएकाले त्यसलाई रोक्न सबै सरोकारवालाहरु एकजुट हुनको विकल्प नरहेको एक कार्यक्रमा बताइएको छ ।
नेपालगन्जमा आइतबार मनाइएको मानव बेचबिखन तथा ओसार पसारबिरुद्धको अन्तर्राष्ट्रिय दिवसमा उपस्थित सहभागीहरुले मानव बेचबिखनका घटनालाई कुनै ब्यक्ति र संस्थालेमात्र रोक्न नसक्ने बताएका हुन् ।
‘मानव बेचबिखनको प्रत्येक प्रभावितलाई समेटौं, कसैलाई पनि पछाडि नछाडौं’ भन्ने नाराका साथ अमेरिकि अन्तराष्ट्रिय विकास नियोग (युएसएआइडी) को आर्थिक सहयोगमा हाम्रो समानान्तर परियोजना (विनरक इन्टरनेशनल) तथा नेपाल सरकारको समन्वयमा आयोजना गरिएको कार्यक्रममा बोल्ने सहभागीले मानव बेचविखन रोक्न अब सुरक्षा निकायसँगै स्थानीय तह, प्रदेश तथा संघीय सरकार, विभिन्न संघ संस्था र नागरिक समाज सबैले मानव बेचबिखनको सवाललाई प्रमुखताका साथ लिनुपर्नेमा जोड दिए ।
कार्यक्रममा बाँकेका प्रमुख जिल्ला अधिकारी तथा मानव बेचबिखन तथा ओसार पसार विरुद्धको जिल्ला समिति बाँकेका संयोजक विपिन आचार्यले खुल्ला नाकाका कारण सिमावर्ती सबै जिल्लाहरु मानव बेचबिखनको उच्च जोखिमा रहेको बताए ।
बाँकेमा बिभिन्न नाका भए पनि सबै संघ, संस्थाहरु जमुनाहा नाकामा मात्र सीमित हुँदा अन्य नाकाबाट हुने यस्ता कार्य रोक्न समस्या भएको धारणा राखे । यस विरुद्ध मानव बेचविखन विरुद्ध स्थानीय स्तरमा गठन भएका समितिहरुले सक्रियताका साथ लाग्नुपर्ने बताए ।
यस्तै कार्यक्रममा प्रमुख अतिथी लुम्बिनी प्रदेशकी सांसद कृष्णा केसीले मानव बेचबिखन तथा ओसार-पसारबिरुद्ध प्रदेश सरकार पछाडी रहेको बताइन् । प्रदेश सरकारले यस बिरुद्धमा योजनाहरु निर्माण गर्नुपर्ने र यसका लागि आफु पनि लाग्ने प्रतिबद्धता ब्यक्त गरिन् ।
कार्यक्रममा मानव बेचविखन विरुद्ध काम गरिरहेका संस्थाका प्रतिनिधि, जनप्रतिनिधि तथा सुरक्षा निकायका प्रमुखलाई प्यानलिष्टका रुपमा राखेर मानव बेचबिखन तथा ओसार पसारबारे गहन छलफल भएको थियो ।
प्यानलिस्टका रुपमा रहेका बाँकेका प्रहरी प्रमुख, प्रहरी उपरीक्षक सन्तोषसिंह राठौर, जनप्रतिनिधिका तर्फबाट कोहलपुर नगरपालिका वडा नम्बर ११ का वडा अध्यक्ष कल्पना शर्मा, माईती नेपाल नेपालगन्जका प्रमुख केशव कोईराला, शक्ति समुह बाँकेका संयोजक निर्मला पौडेल, नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका महिला तथा बालबालिका शाखा प्रमुख आशा शाही लगायतले मानव बेचविखनका पछिल्ला घटना तथा त्यसविरुद्ध गरिरहेको कार्यक्रमबारे जानकारी गराएका थिए ।
कार्यक्रममा बाँकेका प्रहरी प्रमुख, प्रहरी उपरीक्षक राठौरले नेपालगन्जको जमुनाहा नाकामा करिव एक दर्जनबढी संघ, संस्थासँग समन्वय गरेर मानव बेचबिखन कार्य रोक्ने प्रयास गरिरहेको बताए । बिशेष गरेर लुम्बिनी, कर्णाली र पूर्वी नेपालका केही जिल्लाबाट समेत मानव तस्करहरु जमुनाहा नाका हुँदै भारत प्रवेश गर्दै गर्दा नियन्त्रणमा लिएका घटना रहेकोले बाँके जिल्ला अत्यन्त सम्वेदनशिल रहेको उनको भनाई थियो । भारतबाट उद्धार गरेर ल्याएकालाई पुनस्र्थापना गर्न पनि समस्या देखिएको प्रहरी उपरीक्षक राठौर बताए ।
यस्तै, माइती नेपाल नेपालगन्जका प्रमुख कोइरालाले मानव बेचबिखन सिमा पारी मात्र नभएर देशभित्र पनि भइरहेको बताए । उनले भने, ‘सिमा पारीबाट उद्धार गर्न सरकारसँग हाल सम्म नीतिगत ब्यवस्था र उद्धार संयन्त्र नहुँदा समस्या छ, तर अनौपचारिक रुपमा उद्धार कार्य जारी छ ।’
मानव बेचबिखन बिरुद्ध पालिकास्तरमा संरचना भएपनि कार्यान्वयनमा चुनौती रहेको कोईरालाले बताए । पालिकास्तरमा कार्यरत कर्मचारी, अन्य व्यक्तिलगायत माथिको शोषण कम गर्न बयस्क मनोरन्जन क्षेत्रहरुको अनुगमन तथा व्यवस्थापन निर्देशिका निर्माण गरिएको उनले जानकारी दिए ।
यसैगरी शक्ति समूह बाँकेका संयोजक पौडेलले मानबेचविखन बिरुद्ध मुद्दा दर्ता गर्न मस्किल रहेको बताइन् । पीडितलाई उद्धार र न्याय प्राप्तिका लागि पीडितमैत्री वातावरण नहुँदा न्यायिक प्रक्रियामा लैजान समस्या भइरहेको अनुभव सुनाइन् ।
यस्तै अर्का प्यानलिष्ट नेपालगन्ज उपमहानगरपालिका, महिला तथा बालबालिका शाखा प्रमुख शाहीले बेचविखन पछिको कुरामा मात्र सबै सरोकारवालाले ध्यान केन्द्रित गरिरहेको तर बेचबिखन हुन नदिनतर्फ कसैको ध्यान नगएको बताईन् ।
कोहलपुर नगरपालिका वडा नम्बर ११ की वडाअध्यक्ष शर्माले मानव बेचविखन नियन्त्रणका लागि कोहलपुरका १५ वटै वडामा समिति गठन गरिसकेको जानकारी दिइन् । ती समितिले मानव बेचविखन विरुद्ध कोहलपुरका विभिन्न चोक, चौराहामा सडक नाटकमार्फत सचेतना जगाइरहेको पनि जानकारी दिइन् ।
प्यानलिष्टमा हाम्रो समानान्तर परियोजनाका उपप्रमुख रामशरण सेढाईले सहजीकरण गरेका थिए । कार्यक्रममा राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग नेपालगन्जकी प्रमुख द्वारिका अधिकारी खरेल, बैजनाथ गाउँपालिकाका कार्यबाहक प्रमुख निर्मला रोकाय, बाँके खजुरा गाउँपालिका अध्यक्ष डम्बर बिक लगायतले आ आफ्नो धारणा राखेका थिए, भने उक्त कार्यक्रम सञ्चालन अधिकारकर्मी कमला पन्तले गरेकी थिइन् ।
